Bu Azərbaycan kökənli general Tiflisdə doğulsa da, Monakoda, Monte-Karloda dünyasını dəyişir.

Onews.az xəbər verir ki, atası azərbaycanlı, anası isə ingilis-rus qarışığa malik zadəgan xanım idi.

İran ordusunun baş qərargah rəisi vəzifəsinə qədər yüksəlir.
Pəhləvilər dönəmində isə diplomat kimi fəaliyyət göstərir.

Söhbət Ərfəüddövlə Həsən xan Mirzə Rza xan oğlundan gedir.
Həsən xan Ərfə 1895-ci ildə Tiflis şəhərində anadan olur.
O zaman Tiflis şəhəri Rus imperiyasının bir hissəsi idi.

Anası Lüdmila Jervisin atası britaniyalı diplomat kimi fəaliyyət göstərirdi.
Həsən xanın anası isə məşhur rus zadəgan ailələrindən olan Demidovlardan olub.

Atası Mirzə Rza xan Ərfəüddövlə Tiflisdə Qacar dövlətinin baş konsulu kimi fəaliyyət göstərən diplomat idi.
Mirzə Rza xan Ərfəüddövlə sonradan Qacar dövlətinin Osmanlı və Rusiyada səfiri kimi də fəaliyyət göstərirdi.

1900-cü ildə valideynləri ayrıldıqdan sonra Həsən və anası Parisə köçür.

Atası isə keçmiş həyat yoldaşının və oğlunun Avropadakı evlərini onlar üçün təmin edir.
Həsən xan ilk təhsilini şəxsi müəllimlərdən alır.

Sonradan isə İsveçrədə, Parisdə və Monakoda özəl məktəblərdə oxuyur.
1914-cü ildə o, İran İmeriya Qvardiyasına qoşulur.

I Dünya müharibəsinin əvvəllərində İsveçrə ordusunda süvari zabit kimi təlim görür.
1920-ci ildə İran jandarmasına, sonradan isə orduya qoşulur.
O, Cənubi Azərbaycandakı, Kürdüstandakı, Luristandakı üsyanlar əleyhinə olan kompaniyalarda iştirak edir.

1920-ci illərdən etibarən vəzifə pillələrində sürətlə irəliləməyə başlayır.
1926-ci ildən etibarən qısa müddətlik Londonda hərbi attaşe kimi çalışır.
Sonradan 1927-1929-cu illərdə Parisdəki Qərargah Kollevində təhsil alır.

Bu təhsilindən sonra polkovnik-leytenant rütbəsinə yüksəlmiş və yeni yaradılan Pəhləvi Süvari Mühafizə Alayının komandiri təyin edilir.
Qısa müddətdə bu alayı peşəkar və intizamlı alaya çevirə bilir.

General Həsən xan Mirzə 1923-cü ildə Balkan kökənli Hilda Bevicke ilə ailə həyatı qurur.
Hilda ilə Monakodakı Sergey Pavloviç Diaqilevin Rus Baletində tanış olur.
Hilda bu teatrda çalışan britaniyalı balerina idi.

Bu evlilikdən onların Leyla adlı bir qızı dünyaya gəlir.
1932-ci ildə Rza şah tərəfindən Hərbi Akademiyanın rəhbəri vəzifəsinə irəli çəkilir.
Ona polkovnik rütbəsi verilir.

1934-cü ildə Rza şahın Türkiyə səfəri zamanı onu müşahidə edir.
2 il sonra süvari və zirehli ordu hissələrinin müfəttişi təyin olunur.

1939-cü ildə isə general rütbəsinə yüksəlir.
Birləşmiş Krallıq və Sovet İttifaqının İranı işğal etməsi zaman (1941 avqust) Rza şah onu Tehranın müdafiəsi üzrə komandan təyin etmişdi.

İranın məğlub edilməsindən və Rza şahın qaçmasından sonra Həsən xan hərbi kəşfiyyat üzrə komandan təyin olunur.
1942-1943-cü illərdə İran ordusunun qərargah rəisi vəzifəsində çalışır.

1944-1946-cı illərdə isə bu vəzifəni ikinci dəfə yerinə yetirir.
Bu zaman Azərbaycan Milli Hökumətinə qarşı üsyan qaldırmış Şahsevən tayfalarını silahla təmin etmişdi.

General Həsən xan 1979-cu il İran İslam inqilabından sonra İranı tərk edir.
1983-cü ildə Monakonun Monte Karlo şəhərində gözlərini əbədi olaraq yumur.

Turan