Rusiyanın Xankəndidə konsulluq açmaq istəyi sonuncu rus qoşun hissələrinin Qarabağın dağlıq hissəsini tərk etməsindən sonra gündəmə gətirilir. Görünən odur ki, gizli danışıqlarda rus sülhməramlılarının bölgəni sakit və səssiz tərk etməsinin “bədəli” kimi Xankəndidə konsulluq açması əsas müzakirə mövzularından olub.
Yəqin indi Rusiya bölgədən “səssiz” gedişinin “bədəli”ni istəyir. Aydındır ki, Kreml Xankəndidən, dolayısı ilə Qarabağdan birdəfəlik getmək istəmir. İlk baxışdan, Azərbaycan ictimaiyyəti Rusiyanın Xankəndidə konsulluq açmasına qarşıdır. Xalqımız 30 illik münaqişə dövründə Moskvanın İrəvana açıq dəstəyinə şahidlik edib. Bu baxımdan da Bakının beyin mərkəzləri rusların Qarabağa diplomatik libasda qayıdışına qarşıdır. Çünki rusların Qarabağa kəşfiyyat resursları ilə gəlişi gələcəkdə bizə əlavə problemlər yarada bilər.
Hətta münaqişənin yaraları tam soyuyandan sonra ruslar erməniləri yenidən bölgəyə qaytarmaq üçün təzə yaralar, düyünlər formalaşdıra bilərlər. Digər tərəfdən, Xankəndidə ruslar yaşamır. Bu baxımdan, Moskvanın bu şəhərdə konsulluq açmaq istəyi tam anlaşılan deyil.
Ola bilsin ki, ruslar indiki mərhələdə Ermənistan, İran və Türkiyə ilə bağlı kəşfiyyat qaynaqları üçün əlavə yedəkçi baza formalaşdırır. Hələ ki, Azərbaycan dövləti Xankəndinin siyasi mərkəz olması ilə bağlı rəsmi açıqlamalar verməyib. Xankəndidə rus konsulluğunun açılmasındansa, orada Rusiya-Azərbaycan Universiteti yaratmaq daha məqsədəuyğun olardı. Üstəlik, Rusiya burada konsulluq açırsa, qardaş Türkiyəyə də bu imkanı yaratmalıyıq. Pakistan və İsrailin də Xankəndidə konsulluq açmaq niyyətləri ola bilər. Əgər varsa, bunları da nəzərdən keçirməliyik.
Digər tərəfdən, Xankəndidə bizim hərbi bazalar yerləşir. Biz əmin deyilik ki, rus konsulluğu orada fəaliyyət göstərərsə, ordumuzla bağlı kəşfiyyat məlumatlarını Ermənistana ötürməyəcək. Bu baxımdan, konsulluq məsələsi universitet açılması ilə əvəzlənə bilər. Həm də ikinci durum mədəni hadisədir və xalqların yaxınlaşmasına böyük töhfədir.
Sona Əliyeva
V çağırış Milli Məclisin deputatı