Əzizlər, bir az təmkinli, səbrli olun... İndi isə yaxın gəlin, görün nə deyirəm... Bəxtiyar Vahabzadənin yaradıcılığı barəsində vurğuladığım haqlı fikirlər ətrafında açılan müzakirələrin çox hissəsi onu göstərir ki, gerçək sənət təsəvvürünə, gerçək sənətin prinsiplərinə, meyarlarına, mahiyyətinə... yetişmək üçün əksəriyyətin idraki qatda böyük inkişaf mərhələsi keçməsinə mütləq mənada ehtiyac var. Xüsusən də ədəbi — ictimai mühitin mənsublarının. Bu çox önəmli məsələdir. Hələ bəlkə də çoxu o mərhələni keçməsinə gecikib... və ya heç o mərhələni keçə bilməyəcək. Çünki, bu həm də idraki potensial, yaradılış məsələsidir. Gərək necə deyərlər, yaradılışdan o “kodlara” sahib olasan...
... İstənilən halda bu gün ƏDƏBİ PROSES, MÜHİT, BİR ÇOX DÜŞÜNCƏ TƏRZİ... belə demək mümkünsə, mətnə yad olan “boz meyarlardan” daha xilas olmalıdır... Çünki, XALİS ƏDƏBİYYAT, CİDDİ MƏTN adı altında təqdim olunan (kreativ potensialın daşıyıcısı olmayan!) kütlə təfəkkürlü nümunələr həmin o “boz meyarlar” əsasında təqdim olunub, şərh edilir.... Mən bir şəxsin (Bəxtiyar Vahabzadənin) qələmə aldıqları haqqında əsas məğzi, mahiyyəti ortaya qoyduğum halda bir çoxları onun yazdıqlarından xüsusi adlar çəkməyimi israr edir... və mən də tez-tez hallandırdıqları (heç bir spesifik yaradıcılığı əks etdirməyən!) “Gülüstan” poemasının adını çəkib, o poemanın sadəcə publisistik ahəng, kütləvi didaktika, pafos olduğunu qeyd edirəm.
Hansı ki, bu fikriləri onun digər poemalarına, şeirlərinə də şamil etmək olar. Məsələn, “Muğam”, “Şəbi-hicran”... və s. Tək-tək ad çəkməyə nə hacət? ... Mən sənətin özəlliyi, aksiyomatik çalarları, real mahiyyəti və tələbi ilə bağlı yetərincə fikirlər sərgiləmişəm, yenidən təkrarlamağı rəva bilmirəm.
ANCAQ (və ancaq!) təkrar olsa da bir İLAHİ PRİNSİPi vurğulamağı mütləq hesab edirəm: SƏNƏT NƏDƏN YAZMAQ DEYİL, NECƏ YAZMAQDIR. Bu mətləbə gəlməlisiniz, gəlməyi bacarmalısınız. Əks halda fikirləriniz BOŞ ÇOXLUQdan başqa heç nəyi əks etdirməyəcək.
Bir sözlə, siz bu kimi müzakirələrdə həmin NƏDƏNdən əl çəkib, o prinsipin NECƏ olan hissəsinə çatmalısınız. Sənətkarlıq NECƏnin içindədi, NƏDƏNin yox...
Bəxtiyar Vahabzadənin yazdıqlarında məhz o NECƏ (və NECƏnin içindəki YARADICI LABORATORİYAnın, ENERGETİK DƏZGAHın emalı) yoxdur...
Yekunda isə bir də təkrarlayıram, bir az təmkinli, səbrli olun...
Gününüz aydın olsun!
Emil Rasimoğlu
yazar