• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Redaksiya siyasəti
  • Reklam
  • Əlaqə
Sizin reklam burada
  • Siyasət
  • Gündəm
  • Biznes+
  • Eksklüziv
  • Müsahibə
  • Art
  • Araşdırma
  • Təhsil
  • Köşə
  • Siyasət
  • Gündəm
  • Biznes+
  • Eksklüziv
  • Müsahibə
  • Art
  • Araşdırma
  • Təhsil
  • Köşə

Niyə 1 cümləlik şeir və hekayələrə keçmirsiniz? - KÖŞƏ

Köşə

4-01-2025, 11:39
Niyə 1 cümləlik şeir və hekayələrə keçmirsiniz? -

İndi hər şey sürətlə dəyişir. Baxışlar, yanaşmalar durmadan, “nəfəs almadan” yenilənir.

İnformasiya texnologiyalarından tutmuş ədəbiyyata qədər hər şeyə baxış təzələnir. Amerikada da, Avstraliyayda da “təzə nə oxumusan?”, “niyə oxumursan?” – suallarına qarşı tərəf bir qısa cümlə ilə cavab verir: “Vaxtım yoxdur”...
Bizdə də eyni suallara təqribən oxşar cavablar verəcəklər.

Qısa və vaxt demişkən, hər şey vaxta görə qısalaşmaqda, incəlməkdə, nazikləşməkdədir.

Üzüm ayağınızın altına, bəlkə biz də ədəbiyyata baxışımızı dəyişək? Nə deyirsiniz?

Çoxhəcmli romanlar, qalın-qalın kitablar yazmaqdan imtina edək? Artıq Avropada da, Amerikada da buna keçid başlayıb. Özü də indi yox, hələ 10-15 il bundan əvvəl Qərb dünyası “vaxt qıtlığını” nəzərə alaraq ədəbi mətnləri yığcamlaşdırıb.
200-300 səhifəlik romanlar 80-90 səhifəyə düşüb. Hekayələr daha 10-15 səhifə deyil, maksimum 3-4 min, ən pis halda 6-7 min işarədən o yana keçmir.

Şeirdə, poeziyada da vəziyyət eynidir. Poema janrı ümumiyyətlə sıradan çıxıb. Şeirlərin, düzgülərin həcmi beş-altı misraya düşüb. İndi Qərb müəllifləri oxucalara çatdırmaq istədikləri poetik fikirləri ələkdən, xəlbirdən keçirərək təqdim edirlər. Səbəbi çox sadədir; oxucunun əlahəzrət vaxtını çox almaq istəmirlər.

Hətta Yaponiya ədəbiyyatı “hayku” janrında ixtisarlar apararaq üç cümləlik poetik mətnləri bir cümləyə qədər endirməkdədirlər.
Dediklərim hekayələr üçün də keçərlidir. Artıq Avropada bir cümləlik hekayələr dəbdədir. Sizə asan gəlməsin. Bir cümləlik hekayələrin yoğrulub yapılması uzun-uzadı mətnlərdən daha çətindir.

Yazıçı uzun mətnləri yazdığı halda, bir cümləlik hekayələri qələmə almır, onları doğur... Doğum prosesi isə həmişə və hər yerdə sancılı olub.
Beləliklə, müəllif qısalaşma prosesinə qoşulmaqla ortaya daha samballı və “incəbelli” mətnlər qoyur. Eyni zamanda, oxucuların vaxtını almırlar.
Başınıza dönüm, indi informasiya texnologiyaları dövrüdür. İnsanlar gün ərzində onsuz da lazımlı və lazımsız bilgilərlə yüklənmək məcburiyyətindədirlər. Sizin “qollu-budaqlı” sənət nümunələriniz, qalın-qalın söz yığınınız onları maraqlandırmır.

Oxucuları özünüzə cəlb etmək üçün yolunuzu bir romana bərabər “yek cümləlik” hekayələrdən salmalısınız.
Bu bir cümləlik hekayələr həm özü ilə yeni baxış, yeni yanaşma və yeni söz demə formaları ilə seçilməlidir. Ən əsası, orijinal olmalıdır, oğurluq yox...

Məsələn, azyaşlı bir dilənçi qızın ağrı-acısını bir cümlədə vermək üçün uzun-uzadı dastan qoşmağa nə hacət?! Sadəcə olaraq “20 qəpiyə 7 yaşlı qızın göz yaşları satılır” – deməyiniz kifayətdir.
Yeri gəlmişkən, Azərbaycanda bir ilkə imza atmaq niyyətinə düşmüşəm. Yazı dili yüyrək olar, bir cümləlik hekayələrimdən ibarət kitab çıxarmaq istəyirəm. Hər şey hazırdır, sadəcə nəşriyyatlardan təklif gözləyirəm.

Siz də inadınızı yerə qoyun, keçin biz tərəfə; bir cümləlik şeirlər və hekayələr yazın.
Əsas olan orijinallıqdır. Bundan da önəmlisi, başqalarının vaxtına və haqqına girməməkdir.

Kölgəm haqqı, insanlar sürətlə sözsüz mətnlərə doğru yüyürür, biz isə “kilim-palaz mətn”lərin ətəyindən yapışıb fırlanırıq. Sonra da üstümüzə gələnin yaxasından yapışırıq ki, bizi niyə oxumursunuz.
İmkan yaradın oxusunlar də...

Tural Turan
Onews.az

Paylaş:
Whatsapp
Bizə yazın!
Keçid et
Digər xəbərlər

Siyasət

11-10-2024, 11:05

Şərabı şərab edən 4 əsas amil - FAKTLAR

Təhsil

23-10-2024, 10:08

“Huawei” bu tarixdə yeni inqilab edəcək

Siyasət

31-01-2025, 10:44

Xalid Kazımlının baxışının, Ramiz Rövşən poeziyasının “uzaq doqquzluğ”una...

Siyasət

13-10-2024, 14:22

Üzü dönsün ayrılığın... - Aliyə Cavanşir YAZIR

Siyasət / Araşdırma

26-10-2024, 15:23

Anamın vəsiyyəti - Tural Turandan YENİ HEKAYƏ

Siyasət

24-10-2024, 21:00

Ən qaranlıq anlarda ümid manifesti - Həmid Şehanegi YAZIR

Araşdırma
Çayın yanında bunları qəti yeməyin!
Çayın yanında bunları qəti yeməyin!
Ağıllı həyat yoldaşı seçimi:
Ağıllı həyat yoldaşı seçimi: Uyğunluq, dəyərlər və balans...
Üzüm şirəsi deyib keçməyin: Faydalarına baxın...
Üzüm şirəsi deyib keçməyin: Faydalarına baxın...
Üç ölkənin generalı olmuş azərbaycanlı:
Üç ölkənin generalı olmuş azərbaycanlı: O kimdir?
Biznes
Bu il Azərbaycana  nə qədər avtomobil idxal edilib? -
18-08-2025, 15:30
Bu il Azərbaycana nə qədər avtomobil idxal edilib? - AÇIQLANDI
Xarici ticarət dövriyyəmizin müsbət saldosu
18-08-2025, 11:00
Xarici ticarət dövriyyəmizin müsbət saldosu 3 dəfədən çox azaldı
Dollar bu gün neçəyə satılır?
14-07-2025, 21:04
Dollar bu gün neçəyə satılır?
Xankəndidəki sammit tarixi hadisədir -
4-07-2025, 10:00
Xankəndidəki sammit tarixi hadisədir - Əliyeva
Avro 2 manatı keçdi
1-07-2025, 12:12
Avro 2 manatı keçdi
Tarixi nəticə: Qaz hasilatı 50 milyard kub metri keçdi
3-04-2025, 15:30
Tarixi nəticə: Qaz hasilatı 50 milyard kub metri keçdi
Son xəbərlər
  • Bu gün, 17:38
    “Gənc qadın məhkumlarla iş” layihəsi icra edildi
  • Bu gün, 17:10
    Rusiyadakı polyaklara XƏBƏRDARLIQ EDİLDİ
  • Dünən, 22:22
    Turist avtobusu aşdı: 20-dən çox yaralı var
  • 28-08-2025, 12:19
    Sabir Rüstəmxanlı "xroniki pafos"dan azad olmalıdır - TƏRS BUCAQ
  • 26-08-2025, 13:50
    Məmməd İsmayılın “boz ədəbiyyat”ı... və ya xroniki mətnsizlik sindromu
  • 20-08-2025, 12:34
    BƏXTİYAR VAHABZADƏNİN “GİZLƏDİLMİŞ” UĞURSUZLUĞU... – FƏRQLİ RAKURS
  • 18-08-2025, 17:30
    Zəngəzur dəhlizi tarixi zərurətdir - Sona Əliyeva
  • 18-08-2025, 17:26
    Generalların yeni rütbədə ilk görüntüləri - FOTO
  • 18-08-2025, 16:28
    Gəncəyə yeni hərbi prokuror təyin edildi
  • 18-08-2025, 15:30
    Bu il Azərbaycana nə qədər avtomobil idxal edilib? - AÇIQLANDI
  • 18-08-2025, 15:00
    Rusiya Sumda universitet binasını darmadağın etdi
  • 18-08-2025, 14:00
    Zelenskidən SOCAR açıqlaması: Məqsədli şəkildə edilib...
  • 18-08-2025, 13:00
    Ağdərədə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək
  • 18-08-2025, 12:00
    Zəngəzur dəhlizi İran üçün yeni fürsətdir - Zərif
  • 18-08-2025, 11:00
    Xarici ticarət dövriyyəmizin müsbət saldosu 3 dəfədən çox azaldı
  • 18-08-2025, 10:00
    Kreml Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı baxışını dəyişir? - RAKURS
  • 18-08-2025, 09:00
    Ukrayna Rusiyanın şərtlərini qəbul edəcəkmi? - DETALLAR
  • 14-08-2025, 10:09
    Putinin bu planının QARŞISI ALINDI
  • 14-08-2025, 10:00
    CHP sədri də istintaqa cəlb olundu
  • 5-08-2025, 21:02
    Elçin öz ölümü ilə bizləri daha çox sarsıda bilərdi - KÖŞƏ
  • 29-07-2025, 09:29
    Müdafiə Nazirliyinin keçmiş yüksək rütbəli əməkdaşları saxlanıldı
  • 28-07-2025, 15:11
    Zəngəzur dəhlizinin təhlükəsizliyinə kim cavabdeh olacaq? - RAKURS
  • 28-07-2025, 11:00
    İndi hardasa hönkürür yarımçıq bir dua - ŞEİR ANI
  • 28-07-2025, 10:46
    Suriyada seçkilərin vaxtı açıqlandı
  • 28-07-2025, 10:44
    İranın Ermənistandakı səfiri kimin zurnasına oynayır? - DETALLAR
  • 28-07-2025, 10:30
    “Onun adı Əlisəmid Kürdür” — Yubiley YAZISI
  • 28-07-2025, 10:00
    Türk Birliyi ortaq valyutaya keçir? - TƏFƏRRÜAT
  • 28-07-2025, 09:30
    Elə cavab verdim ki, onun yerinə özüm pərt oldum - KÖŞƏ
  • 28-07-2025, 09:20
    Rusiyada cəbhədəki uğursuzluqların qisası necə alınır?
  • 28-07-2025, 09:10
    Qəzzaya növbəti humanitar yardım göndərildi
  • 28-07-2025, 09:06
    Bu dəfə İran silkələndi
  • 28-07-2025, 09:00
    Makron Fransası Azərbaycandan nə istəyir? - DETALLAR
  • 28-07-2025, 00:02
    Hər səhər önümdə tabutum gedir - ŞEİR ANI
  • 28-07-2025, 00:00
    Həmədanda iki gənc qətlə yetirildi
  • 27-07-2025, 23:51
    Zəngəzur dəhlizinin açılması an məsələsidir - Əliyeva
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Redaksiya siyasəti
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • (+99455) 377 67 55
  • [email protected]
  • Bakı şəhəri
  • Siyasət
  • Gündəm
  • Biznes+
  • Eksklüziv
  • Müsahibə
  • Art
  • Araşdırma
  • Təhsil
  • Köşə
Müəllif hüquqları qorunur. Onews.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə