• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Redaksiya siyasəti
  • Reklam
  • Əlaqə
Sizin reklam burada
  • Siyasət
  • Gündəm
  • Biznes+
  • Eksklüziv
  • Müsahibə
  • Art
  • Araşdırma
  • Təhsil
  • Köşə
  • Siyasət
  • Gündəm
  • Biznes+
  • Eksklüziv
  • Müsahibə
  • Art
  • Araşdırma
  • Təhsil
  • Köşə

Niyə 1 cümləlik şeir və hekayələrə keçmirsiniz? - KÖŞƏ

Köşə

4-01-2025, 11:39
Niyə 1 cümləlik şeir və hekayələrə keçmirsiniz? -

İndi hər şey sürətlə dəyişir. Baxışlar, yanaşmalar durmadan, “nəfəs almadan” yenilənir.

İnformasiya texnologiyalarından tutmuş ədəbiyyata qədər hər şeyə baxış təzələnir. Amerikada da, Avstraliyayda da “təzə nə oxumusan?”, “niyə oxumursan?” – suallarına qarşı tərəf bir qısa cümlə ilə cavab verir: “Vaxtım yoxdur”...
Bizdə də eyni suallara təqribən oxşar cavablar verəcəklər.

Qısa və vaxt demişkən, hər şey vaxta görə qısalaşmaqda, incəlməkdə, nazikləşməkdədir.

Üzüm ayağınızın altına, bəlkə biz də ədəbiyyata baxışımızı dəyişək? Nə deyirsiniz?

Çoxhəcmli romanlar, qalın-qalın kitablar yazmaqdan imtina edək? Artıq Avropada da, Amerikada da buna keçid başlayıb. Özü də indi yox, hələ 10-15 il bundan əvvəl Qərb dünyası “vaxt qıtlığını” nəzərə alaraq ədəbi mətnləri yığcamlaşdırıb.
200-300 səhifəlik romanlar 80-90 səhifəyə düşüb. Hekayələr daha 10-15 səhifə deyil, maksimum 3-4 min, ən pis halda 6-7 min işarədən o yana keçmir.

Şeirdə, poeziyada da vəziyyət eynidir. Poema janrı ümumiyyətlə sıradan çıxıb. Şeirlərin, düzgülərin həcmi beş-altı misraya düşüb. İndi Qərb müəllifləri oxucalara çatdırmaq istədikləri poetik fikirləri ələkdən, xəlbirdən keçirərək təqdim edirlər. Səbəbi çox sadədir; oxucunun əlahəzrət vaxtını çox almaq istəmirlər.

Hətta Yaponiya ədəbiyyatı “hayku” janrında ixtisarlar apararaq üç cümləlik poetik mətnləri bir cümləyə qədər endirməkdədirlər.
Dediklərim hekayələr üçün də keçərlidir. Artıq Avropada bir cümləlik hekayələr dəbdədir. Sizə asan gəlməsin. Bir cümləlik hekayələrin yoğrulub yapılması uzun-uzadı mətnlərdən daha çətindir.

Yazıçı uzun mətnləri yazdığı halda, bir cümləlik hekayələri qələmə almır, onları doğur... Doğum prosesi isə həmişə və hər yerdə sancılı olub.
Beləliklə, müəllif qısalaşma prosesinə qoşulmaqla ortaya daha samballı və “incəbelli” mətnlər qoyur. Eyni zamanda, oxucuların vaxtını almırlar.
Başınıza dönüm, indi informasiya texnologiyaları dövrüdür. İnsanlar gün ərzində onsuz da lazımlı və lazımsız bilgilərlə yüklənmək məcburiyyətindədirlər. Sizin “qollu-budaqlı” sənət nümunələriniz, qalın-qalın söz yığınınız onları maraqlandırmır.

Oxucuları özünüzə cəlb etmək üçün yolunuzu bir romana bərabər “yek cümləlik” hekayələrdən salmalısınız.
Bu bir cümləlik hekayələr həm özü ilə yeni baxış, yeni yanaşma və yeni söz demə formaları ilə seçilməlidir. Ən əsası, orijinal olmalıdır, oğurluq yox...

Məsələn, azyaşlı bir dilənçi qızın ağrı-acısını bir cümlədə vermək üçün uzun-uzadı dastan qoşmağa nə hacət?! Sadəcə olaraq “20 qəpiyə 7 yaşlı qızın göz yaşları satılır” – deməyiniz kifayətdir.
Yeri gəlmişkən, Azərbaycanda bir ilkə imza atmaq niyyətinə düşmüşəm. Yazı dili yüyrək olar, bir cümləlik hekayələrimdən ibarət kitab çıxarmaq istəyirəm. Hər şey hazırdır, sadəcə nəşriyyatlardan təklif gözləyirəm.

Siz də inadınızı yerə qoyun, keçin biz tərəfə; bir cümləlik şeirlər və hekayələr yazın.
Əsas olan orijinallıqdır. Bundan da önəmlisi, başqalarının vaxtına və haqqına girməməkdir.

Kölgəm haqqı, insanlar sürətlə sözsüz mətnlərə doğru yüyürür, biz isə “kilim-palaz mətn”lərin ətəyindən yapışıb fırlanırıq. Sonra da üstümüzə gələnin yaxasından yapışırıq ki, bizi niyə oxumursunuz.
İmkan yaradın oxusunlar də...

Tural Turan
Onews.az

Paylaş:
Whatsapp
Bizə yazın!
Keçid et
Digər xəbərlər

Siyasət

11-10-2024, 11:05

Şərabı şərab edən 4 əsas amil - FAKTLAR

Təhsil

23-10-2024, 10:08

“Huawei” bu tarixdə yeni inqilab edəcək

Siyasət

31-01-2025, 10:44

Xalid Kazımlının baxışının, Ramiz Rövşən poeziyasının “uzaq doqquzluğ”una...

Siyasət

13-10-2024, 14:22

Üzü dönsün ayrılığın... - Aliyə Cavanşir YAZIR

Siyasət / Araşdırma

26-10-2024, 15:23

Anamın vəsiyyəti - Tural Turandan YENİ HEKAYƏ

Siyasət

24-10-2024, 21:00

Ən qaranlıq anlarda ümid manifesti - Həmid Şehanegi YAZIR

Araşdırma
Üzüm şirəsi deyib keçməyin: Faydalarına baxın...
Üzüm şirəsi deyib keçməyin: Faydalarına baxın...
Üç ölkənin generalı olmuş azərbaycanlı:
Üç ölkənin generalı olmuş azərbaycanlı: O kimdir?
Dünyanın ən bahalı gəmisində birgünlük səyahətin
Dünyanın ən bahalı gəmisində birgünlük səyahətin qiyməti neçəyədir?
Bu "ölü"lərə ikinci həyat verəkmi, əfəndilər? -
Bu "ölü"lərə ikinci həyat verəkmi, əfəndilər? - Tural Turan YAZIR
Biznes
Tarixi nəticə: Qaz hasilatı 50 milyard kub metri keçdi
3-04-2025, 15:30
Tarixi nəticə: Qaz hasilatı 50 milyard kub metri keçdi
Dollar bu gün neçəyə satılır?
3-04-2025, 10:00
Dollar bu gün neçəyə satılır?
Gələn neft və qaza təlabat nə qədər olacaq?
21-02-2025, 17:14
Gələn neft və qaza təlabat nə qədər olacaq?
Bakı nefti ucuzlaşdı
20-02-2025, 09:49
Bakı nefti ucuzlaşdı
Qeyri-neft gəlirləri bu qədər artdı
18-02-2025, 11:40
Qeyri-neft gəlirləri bu qədər artdı
Rus iqtisadiyyatı çökür, Kreml hansı addımı atacaq? -
17-02-2025, 10:31
Rus iqtisadiyyatı çökür, Kreml hansı addımı atacaq? - Öztürk AÇIQLAYIR
Son xəbərlər
  • 6-05-2025, 10:00
    İrəvan niyə tələm-tələsik sülh istəyir? - DETALLAR
  • 6-05-2025, 09:59
    Rusiyanın məxfi bazası vuruldu:
  • 6-05-2025, 09:58
    İran prezidentinin ölümü yenidən gündəmə gəldi
  • 6-05-2025, 09:57
    Tərtərdə ev yandı
  • 6-05-2025, 09:56
    Bakı Kremldən uzaqlaşacaq? - DETALLAR
  • 6-05-2025, 09:55
    Ermənistan Rusiyaya nota verdi
  • 6-05-2025, 09:54
    O müəllifi aldatmamağa xidmət edən sərtlikdi - KÖŞƏ
  • 6-05-2025, 09:48
    Rəfiqə Əliyevanın Xatirəsinə – Unudulmayan bir qadının işıqlı HEKAYƏSİ
  • 6-05-2025, 09:45
    Bayramov Nəhyanla Yaxın Şərqi müzakirə etdi
  • 6-05-2025, 09:37
    Bakıda 40 yaşlı kişi itkin düşdü
  • 29-04-2025, 13:39
    İcra başçısının müavini işdən çıxarıldı
  • 29-04-2025, 13:25
    Bu iki klub Mahir Emreli ilə maraqlanır
  • 29-04-2025, 11:11
    Xarkovda daha bir kənd işğal edildi
  • 29-04-2025, 10:10
    Lukaşenko Rusiyaya getdi
  • 28-04-2025, 09:50
    "Sonsuz sevgimiz..." - Leyla Banu YAZIR
  • 23-04-2025, 22:21
    Bakıda ağır qəza: Xeyli sayda yaralı var...
  • 22-04-2025, 11:29
    Paşa Talıblı: “Ömür səhra kimi bomboş...”
  • 19-04-2025, 07:30
    Fransada xüsusi təyinatlılar tətilə başladılar
  • 3-04-2025, 16:34
    Xalq artisti əməliyyat olundu - ÖZƏL
  • 3-04-2025, 15:47
    Seyran İsmayıl: “İnsanlar gözlərindən acıyarmış...”
  • 3-04-2025, 15:30
    Tarixi nəticə: Qaz hasilatı 50 milyard kub metri keçdi
  • 3-04-2025, 14:05
    Maskdan kritik Avropa AÇIQLAMASI
  • 3-04-2025, 12:00
    Təhlükəsizliyin qırmızı səviyyəsi ləğv edildi: Sarı səviyyə elan olundu
  • 3-04-2025, 10:00
    Dollar bu gün neçəyə satılır?
  • 2-04-2025, 23:59
    Koreyalı əsirlər Ukrayna savaşının yönünü dəyişəcək? - RAKURS
  • 17-03-2025, 09:15
    İrəvan niyə tələm-tələsik sülh istəyir? - DETALLAR
  • 16-03-2025, 13:58
    Ədəbiyyatımızın "boz kardinalı" kimdir? - Tural Turan YAZIR
  • 7-03-2025, 09:00
    Azərbaycanda avtomobillər BAHALAŞACAQ
  • 7-03-2025, 08:49
    Zelenskinin azərbaycanlı dizayneri DANIŞDI
  • 5-03-2025, 10:10
    Neft Emalı Zavodunun ərazisində yanğın başladı
  • 3-03-2025, 12:43
    Qorbaçova görə Nobel Komitəsinə məktub yazdılar
  • 3-03-2025, 12:00
    Türkiyə "PKK kartı"nı tarixə qovuşduracaqmı? - DETALLAR
  • 28-02-2025, 14:04
    Martın ilk günü Bakıya qar yağacaq
  • 28-02-2025, 13:00
    İrəvandan Kreml və Tehrana növbəti badalaq: Ermənistana bədəli kim ödətdirəcək?
  • 28-02-2025, 11:30
    İrəvan Vaşinqtonla yaxınlaşır: Tərəfdaşlıq sənədindən sonra nə baş verəcək?
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Redaksiya siyasəti
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • (+99455) 377 67 55
  • [email protected]
  • Bakı şəhəri
  • Siyasət
  • Gündəm
  • Biznes+
  • Eksklüziv
  • Müsahibə
  • Art
  • Araşdırma
  • Təhsil
  • Köşə
Müəllif hüquqları qorunur. Onews.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə